Бала хокуклары буенча вәкаләтле вәкил Ирина Волынецның Татарстан Республикасы укучыларының ата-аналарына мөрәҗәгате
Хөрмәтле әти-әниләр!
Сезнең аерым игътибарыгызны ата-ана хокукларыннан дөрес булмаган файдалануга юл куймауга юнәлтәбез, чөнки сезнең квалификациясез гамәлләрегез балаларыгызның киләчәгенә тискәре йогынты ясап, аларны тулы белем траекториясеннән һәм ачыла торган мөмкинлекләрдән мәхрүм итәргә мөмкин. Бу раслау Россия законнары нормаларына нигезләнгән һәм илнең төрле төбәкләрендә суд практикасы белән расланган.
Гамәлдәге мәгариф турындагы закон кысаларында мәҗбүри дәүләт имтиханнарын уңышлы тапшыру һәм арадаш аттестация процедураларын узу урта гомуми һәм төп гомуми белем турында аттестатлар алу өчен кирәкле шартлар булып тора. Россия Мәгариф министрлыгының 2022 елның 5 сентябрендәге 794 номерлы боерыгы белән расланган тәртип нигезендә, чыгарылыш сыйныф укучылары узарга тиеш:
• Йомгаклау имтиханнарын (9 нчы сыйныф укучылары өчен ТДИ, 11 нче сыйныф укучылары өчен БДИ);
• Мәктәптә арадаш аттестация;
• Йомгаклау иншасы (11 нче сыйныф укучылары өчен) яки изложение (9 нчы сыйныфлар өчен);
• Йомгаклау әңгәмәсе (9 нчы сыйныф укучылары өчен).
Һәр этап мәҗбүри характерга ия һәм бернинди шартларда да, гариза бирүдән баш тартуны яки баланың шәхси мәгълүматларын эшкәртүгә каршы килүне дә кертеп, игътибарсыз калдырылырга мөмкин түгел.
Әмма мәгариф оешмаларының күпсанлы аңлатмаларына карамастан, ата-аналарның мәктәп укучыларын дәүләт йомгаклау аттестациясенә әзерләү процессына нигезсез каршы тору очраклары күзәтелә. Кайбер ата-аналар шикле мәгълүмат чыганакларына ышануны өстен күрә, рәсми таләпләрне санга сукмый һәм үз балаларының белем алуын куркыныч астына куя. Мондый караш берникадәр күңелсез нәтиҗәләргә китерә: балалар мәктәпне тәмамлау турында документсыз кала, бу исә алга таба көллият, техникумнарга яки югары уку баскычының профильле сыйныфларына керүгә киртәләр тудыра.
Суд практикасы ата-аналарның балаларга белем бирү мәсьәләләренә намуссыз мөнәсәбәтенең нәтиҗәләрен ачык күрсәтә. Краснодар краеның Курганин район суды тарафыннан читтән торып кабул ителгән суд карары мисал булып тора (2024 елның 8 августындагы 2-1596/2024 номерлы), ул балигъ булмаган балаларның белем бирү процессы нормаларын үтәвен тәэмин иткән өчен ата-аналарның җаваплылыгын раслады. Шундый ук эшләр буенча Татарстан прокуратурасы берничә тапкыр судка мөрәҗәгатьләр инициативасы белән чыкты, алар Казан һәм республика судлары тарафыннан хупланды. Суд актлары мәҗбүри мәктәп аттестациясен узуның закон белән билгеләнгән кагыйдәләрен катгый үтәү зарурлыгын раслый, ә бу процедураларны урап узуның теләсә нинди омтылышлары бала өчен тискәре нәтиҗәләргә китерә.
Без сезне балагызның белем алу ихтыяҗларын тәэмин итү бурычларын үтәүгә җаваплы каравыгызны, шул исәптән үз балагызның шәхси мәгълүматларын эшкәртүгә үз вакытында ризалык бирүегезне сорыйбыз. Бары тик уртак тырышлыклар гына һәр укучының үсеш перспективаларын саклап калырга һәм аның белем алуга законлы хокукларын саклауны гарантияләргә мөмкинлек бирәчәк.
Белешмә өчен өстәмә мәгълүмат:
• Краснодар крае Курганин район судының 2024 елның 8 августындагы 2-1596/2024 номерлы читтән торып кабул ителгән карары,
• Генераль прокуратураның https://epp.genproc.gov.ru/web/proc_23/mass-media/news/reg-news?item=98754466) сайтыннан алынган мәгълүмат,